Διάβασμα vs Sports: σύμμαχος ή αιώνιοι αντίπαλοι;

Έρευνες δείχνουν ότι το 78% των παιδιών, έχουν ανάγκη από καθημερινή φυσική δραστηριότητα, τόσο για τη σωματική και βιολογική όσο και για την ψυχολογική τους ανάπτυξη και ειδικότερα την κοινωνικοποίησή και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους. H άθληση των παιδιών είναι μια δραστηριότητα, που σε ένα βαθμό έχει υποκαταστήσει το παιχνίδι στη γειτονιά. Για το παιδί άθληση σημαίνει να είναι ελεύθερο, να ξεδίνει και να διασκεδάζει.

Χρόνια τώρα μεγαλώνουμε με το ιδεώδες «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» ή αλλιώς διατυπωμένο  «Το διάβασμα είναι για το μυαλό, ό,τι η γυμναστική είναι για το σώμα», επιβεβαιώνοντας την ανάγκη συνύπαρξης άθλησης και παιδείας για την  ισορροπία ψυχής και σώματος που εξασφαλίζει το απόλυτο αγαθό, την υγεία..

Ωστόσο συχνά ο αθλητισμός αντιπαραβάλλεται με τις υπόλοιπες υποχρεώσεις των παιδιών-αθλητών. Σε πολλές περιπτώσεις τίθεται το δίλλημα, σχολείο ή προπόνηση; Για αρκετούς γονείς η προπόνηση, ο αγώνας, η ενασχόληση με τον αθλητισμό φαίνεται να του «τρώει» χρόνο από το καθημερινό διάβασμα, «αφήνοντάς το πίσω» στις σχολικές του υποχρεώσεις.

Από την άλλη υπάρχουν πολλά παιδιά που είναι αθλητές και ταυτόχρονα συνεπείς στις σχολικές τους υποχρεώσεις. Την ίδια στιγμή, παιδιά που σταμάτησαν τον αθλητισμό στη διάρκεια της σχολικής τους ζωής, δεν φαίνεται να έγιναν άμεσα και «καλοί μαθητές».

Ένας αθλητής έχει αρκετές πιθανότητες να είναι συνεπής και στις υπόλοιπες υποχρεώσεις του καθώς έχει μάθει μέσω του αθλητισμού να διαχειρίζεται τον χρόνο του. Η αυτοπεποίθηση που αποκτά μέσω του αθλητισμού μεταφέρεται και σε άλλους τομείς της δραστηριότητάς του, ωθώντας συνεχώς  τον εαυτό του στο καλύτερο δυνατό.

Προς την ίδια κατεύθυνση το σχολείο συμβάλλει στην ανάπτυξη του αθλητή καθώς τον βοηθά να καλλιεργηθεί πνευματικά, να αποκτήσει και να εμπλουτίσει τον τρόπο σκέψης του. Ο σύγχρονος αθλητισμός, ιδιαίτερα σε υψηλό επίπεδο, «απαιτεί» υψηλή πνευματική λειτουργικότητα, ταχύτητα στις αποφάσεις και αντιδράσεις, δημιουργική σκέψη, υψηλή συγκέντρωση, στοιχεία που αναπτύσσονται μόνο σε ένα «δουλεμένο» μυαλό. Σχολείο και αθλητισμός «συνεργάζονται» για την ολόπλευρη ανάπτυξη του ατόμου.

Στις περιπτώσεις που τίθεται θέμα σύγκρισης, το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να θεωρήσει το παιδί αρνητική τη μία από τις δύο έννοιες, χωρίς κάτι τέτοιο να ισχύει.  Θα ήταν πιο βοηθητικό το

«διάβασε για να αναπτυχθείς και να πετύχεις πιο πολλά και στον αθλητισμό!» ή ακόμη «αθλήσου για να έχεις καλύτερη πνευματική λειτουργία!».

Η  συνηθέστερη απειλή ή και τιμωρία των γονιών προς τα παιδιά τους είναι να διακόψουν το άθλημα που  κάνουν αν δεν φέρουν καλούς βαθμούς. Δηλαδή το υποχρεώνουν να σταματήσει κάτι στο οποίο περνάει  καλά, του δίνει αυτοπεποίθηση, αποκτά κοινωνικές δεξιότητες, νιώθει αποδοχή, κοινωνικοποιείται, γυμνάζεται. Πραγματοποιώντας μία τέτοια απειλή δεν τιμωρούνται μόνο τα παιδιά αλλά και οι προπονητές, συμπαίχτες της ομάδας, φέρνοντας το παιδί σε ακόμα χειρότερη θέση.

Ο εκάστοτε αθλητής θα χρειαστεί βοήθεια στο να μάθει να διαχειρίζεται το χρόνο του, όχι αποφεύγοντας δραστηριότητες αλλά κατανέμοντας το χρόνο του κατάλληλα. Θα χρειαστεί βοήθεια στο να δομήσει ένα καθημερινό πρόγραμμα το οποίο θα τον βοηθά «να διαβάζει και να πηγαίνει και στην προπόνηση!».

Γνωρίζοντας τα παραπάνω οι γονείς μπορούν να υιοθετήσουν μια στάση που να βοηθήσει και να ενισχύσει το παιδί στο να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, χωρίς να αμελεί τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του:

• Προτρέψτε το παιδί να αθληθεί. Όσο πολλές κι ας είναι οι σχολικές υποχρεώσεις η ενασχόληση με κάποιο άθλημα επιτρέπει στο μυαλό του να ξεκουραστεί και να αφομοιώσει καλύτερα τη γνώση. Επιπλέον, το αναγκάζει να οργανώσει πιο αποδοτικά το χρόνο του.
• Αφήστε του την ελευθερία της επιλογής αθλήματος αλλά μέσα σε κάποια όρια, καθώς η ηλικία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παιδιού μπορεί να προκρίνουν κάποια αθλήματα σε σχέση με άλλα.
• Το παιδί κάνει αθλητισμό για τον εαυτό του και όχι για εμάς! Άθελά μας, συχνά πιέζουμε τα παιδιά να επιτύχουν καλύτερες επιδόσεις μέσω των οποίων θα ικανοποιήσουμε δικές μας φιλοδοξίες ή προσωπικούς στόχους που δεν πραγματοποιήσαμε εμείς. Συχνό είναι το φαινόμενο το παιδί να απολαμβάνει τον αθλητισμό, ενώ ο γονιός να αγχώνεται καθώς περιμένει από εκείνο να αποδίδει με τρόπο αντάξιο της εικόνας που έχει ο γονέας για τον εαυτό του. Το παιδί έχει ήδη άλλες δραστηριότητες στις οποίες η επιδόσεις του ελέγχονται από εμάς τους γονείς. Ο αθλητισμός μπορεί να είναι η προσωπική του επιλογή, επιτρέποντας του να περνάει καλά δίχως το άγχος της αξιολόγησης. Ο ρόλος του γονιού είναι να είναι στο πλάι του παιδιού αναγνωρίζοντας και ενισχύοντας την προσπάθεια του.
• Σε κανέναν δεν αρέσει η κριτική! Αντί της κριτικής μπορούμε απλώς να πούμε στο παιδί ότι είμαστε περήφανοι για την προσπάθειά του και αν το ίδιο δείχνει απογοητευμένο ή στεναχωρημένο να το ενθαρρύνουμε λέγοντας ότι πιστεύουμε πολύ σε εκείνο και πως αν συνεχίσει την προσπάθεια είναι βέβαιο πως θα έρθει και καλύτερο αποτέλεσμα.
• Αφήστε τον προπονητή να έχει τον ρόλο του «κακού». Το παιδί περιμένει και δέχεται ευκολότερα την κριτική και την πίεση από τον προπονητή του, παρά από τον γονιό. Μέσα του αισθάνεται ότι ο προπονητής του είναι συνεργάτης του και περιμένει την άποψή του όσο σκληρή κι ας είναι. Αντιθέτως, αισθάνεται πως δεν έχει κανένα λόγο να απολογηθεί για την απόδοσή του στο γονιό. Όταν εκείνος προβαίνει σε σχόλια το παιδί απομακρύνεται και από τον γονιό και από τη θέληση να προσπαθήσει.
• Ο πρωταθλητισμός δεν είναι η μόνη μορφή αθλητισμού που έχει αξία! Ένα παιδί που χαίρεται για αυτό που κάνει, που συνειδητοποιεί πως ό,τι θέλει μπορεί να το πετύχει και το ίδιο κινητοποιεί τον εαυτό του για να προσπαθήσει για αυτό είναι η μεγαλύτερη νίκη για όλους μας. Με αυτή την προσέγγιση το παιδί μπορεί να ωφεληθεί τα μέγιστα, να αποφύγει το φανατισμό και να συμφιλιωθεί με την ήττα και την αποτυχία οι οποίες είναι απόλυτα φυσιολογικά ενδεχόμενα σε κάθε μας προσπάθεια. Ταυτόχρονα όμως αυτή είναι και η μέθοδος που τα τελευταία χρόνια έχει βοηθήσει πολλά παιδιά να εξελιχθούν σε πολύ επιτυχημένους πρωταθλητές και πρωταθλήτριες!

Το συμπέρασμα που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε από τα παραπάνω είναι απλό και συνοψίζεται σε λίγες λέξεις: προτρέψτε τα παιδιά να αθληθούν, ενθαρρύνετε τις προσπάθειές τους και χαρείτε την πορεία μαζί τους! Σπρώξτε τα παιδιά στον αθλητισμό με την έννοια της διασκέδασης  και της ανάπτυξης της  φυσικής  κατάστασης. Απομακρύνετε τα από τον καναπέ και την τηλεόραση, διδάξτε τους να αθλούνται (άθλος = κατάρθωμα), να ορίζουν τους εαυτούς τους και να τους ξεπερνούν !!